Svi putevi vode u Rim, ali svi putevi prolaze kroz Paraćin.
Projekat podržala Opština Paraćin, po Konkursu za sufinansiranje projekata u oblasti javnog interesa za 2019. godinu
Paraćin svoj razvoj i činjenicu da je nekada bio jedan od važnih industrijskih gradova u staroj Jugoslaviji duguje svom pogodnom geografskom položaju i velikom broju važnih saobraćajnica koje prolaze kroz njega. U te magistrale spadaju čuveni Carigradski drum, auto-put E-75 kao i železnica Beograd-Niš-Skoplje.
Saobraćajnice čine važan faktor razvojnih procesa u Paraćinu, intenzivne mobilnosti robe i stanovništva i jačanja kulturnih idruštvenih veza sa drugim delovima zemlje i sveta“ – naglašavaju autorke knjige „Privreda Paraćina – od mlina do savremene industrije“ Hristina Mihić i Estela Radonjić Živkov.
Foto: maps.google.comPozicija Paraćina u Srbiji
Carigradski drum je doneo Paraćinu status trgovačkog centra. Kao jednom od najvažnijih saobraćajnica kroz istoriju ovim putem u doba kada se zvao Via Militaris prolazile su rimske legije, huni, Ćirilo i Metodije… U vreme turskih osvajanja Carigradski drum ili Moravski put spajao je Beograd sa Istanbulom. Paraćin je u to vreme bio jedno od konačišta, prema popisu iz 1595., što znači da su kroz njega intenzivno cirkulisali putnici.
„Put je uvek donosio opasnosti ali i inovacije i nova otkrića. Ulaskom Paraćina u prostor novooslobođene srpske države 1833. godine, svi potencijali koje ovaj prostor ima, po svom prirodnom položaju, došli su do izražaja. Kao pogranično mesto pored vojnog centra, Paraćin je postao i trgovački centar.“ – zapisale su Mihić i Radonjić Živkov
Koliko je važan ovaj put ukazuje i to da se na njemu, na rastojanju od 7 kilometara nalaze čak dve geodetske „piramide“. Jedna je podignuta na izlasku iz Paraćina i ulasku u selo Stiža, a druga kod skretanja za selo Krežbinac. One su početkom prošlog veka služile za precizan premer Srbije, a o specifičnosti ovog puta svedoči i to da je ovakvih piramida u celoj zemlji bilo ukupno samo pet.
Foto: velmor35.mojsajt.rsPiramida na Carigradskom drumu, kod skretanja za Krežbinac
Danas, ovaj put je i dalje od izuzetne važnosti, prolazi kroz sam centar Paraćina a vodi ka Nišu, Kruševcu, Ćuprriji, Jagodini… U periodu kada je deonica auto-puta E-75 kod Paraćina zatvorena, predstavlja glavni alternativni put od Pojata do Ćuprije.
Auto-put E-75 i druge važne saobraćajnice
Evropska saobraćajnica E-75 od severa Norveške do Krita prolazi kroz Paraćin, što ovo mesto čini veoma privilegovanim. Deo ove evropske saobraćajnice, auto-put A-1 (naziv puta kroz Srbiju) je državni put prvog A reda, odnosno najvažniji saobraćajni pravac kroz Srbiju.
Jedan od segmenata A-1 puta je auto-put Beograd-Niš, nekadašnji Auto-put bratstva i jedinstva, na koji se paraćinci mogu direktno uključiti na 156 kilometru od Beograda, što znači da do prestonice mogu stići za nekih dva sata vožnje, dok je za dolazak u Niš potrebno sat manje. Ova prednost izuzetno pogoduje industriji i transportu robe, ali i cirkulaciji ljudi.
Takođe, od Paraćina započinje velika međunarodna saobraćajnica obeležena brojem 36 koja vodi preko Čestobrodice za Zaječar, Bor i dalje za Staru planinu i Bugarsku. Trebalo bi napomenuti i to da, iako ne prolazi kroz Paraćin, nadomak opštine, nakon sela Denovac, počinje važna međunarodna saobraćajnica E-761, koja od Pojata vodi ka Ćićevcu, Kruševcu, Kraljevu, Čačku a zatim za Crnu Goru i Bosnu i Hercegovinu. Ovaj pravac bi u budućnosti trebalo da postane trasa poznata kao Moravski koridor koji će, kako najavljuju strućnjaci „povezati Srbiju iznutra“.
Foto: media.zajecarskahronika.rsauto-put Beograd-Niš, isključenje za Paraćin
Železnički saobraćaj
Pored motornih vozila, Paraćinom saobraća i železnica. Još 1884. godine uspostavljena je pruga od Beograda ka Nišu, te u tom periodu Paraćin biva povezan sa Srbijom ali i inostranstvom i beležii ozbiljan porast broja stanovnika. Ovom deonicom i danas saobraćaju i putnički i teretni vozovi.
Pruga Paraćin-Zaječar postavljena je 1896. Godine, a u rad puštena 1912. i radila je do sedamdesetih godina prošlog veka, ali zbog ekonomske neisplativnosti, danas nije u funkciji.
Foto: Privreda Paraćina-od mlina do industrijeŽeleznička stanica u Paraćinu 1920
U periodima dok je saobraćala ova deonica, voz je prolazio kroz paraćinska sela Davidovac, Lešje, Donju Mutnicu, Izvor i Klačevicu.
To je značilo da su meštani, u periodu kada je automobilski prevoz bio manje pristupačan, i vozom mogli da dolaze do grada.
Danas na ovim stajalištima više niko ne čeka voz, a pored glavne železničke stanice u Paraćinu, putnički voz staje još na dva mesta u opštini. Prvo je mesto između sela Sikirice i Ratara, te se stanica i naziva Sikirica-Ratari, a drugo je u selu Drenovac. Iz ovih mesta građani, od 2014. se mogu železnicom uputiti i za Kruševac i Kralljevo.
Pored velikih saobraćajnica, magistralnih puteva i pruga, u Opštini Paraćin postoji i veliki broj lokalnih puteva, a trebalo bi pomenuti i blizinu Velike Morave. Ona, iako nije plovna, ima veliki značaj za razvoj opštine.
Povoljne geografske odlike i pozicija Paraćina učinilu su ga malim, ali važnim i nezaobilaznim mestom kroz koje mora proći gotovo svako ko putuje ovim prostorima, bar jednom u životu. Zbog toga nikako nije preterivanje nazvati ovo mesto jednom evropskom raskrsnicom.
