Jedna od najznačajnijih zdravstvenih institucija u čitavom Pomoravlju
Projekat pomaže Opština Ćuprija, po Konkursu za sufinansiranje projekata u oblasti javnog interesa za 2022. godinu
Kada god se uopšteno govori o Ćupriji, ne može a da se ne pomene Opšta bolnica u ovom mestu, koja, kao simbol grada, važi za jednu od najopremljenijih, najkvalitetnijih i najkvalitetnijih zdravstvenih ustanova južno od Beograda. Njena istorija i, uopšte, istorija zdravstva u Ćupriji je izuzetno bogata i interesantna priča o svetskoj politici, značajnim događajima, velikim ljudima i sjajnim stručnjacima.
Predistorija Opšte bolnice u Ćupriji
Do 1830. godine, u Srbiji nisu postojali nikakvi medicinski centri ili bolnice, već samo lekari kojih nije bilo mnogo i koji su bili stacionirani uglavnom po većim mestima. Tek je hatišerifom iz ove godine Srbija dobila pravo da otvara bolnice i one su uglavnom bile locirane na mestima gde je bilo vojske.
Tako, zahvaljujući tome što je 1837. godine sagrađena kasarna u Ćupriji, ovo mesto je dobilo dve godine kasnije i malu garnizonsku bolnicu. Nju je osnovao Slovak, doktor Karl Beloni.
„Prema izveštaju iz 1872. godine, ova bolnica bila je smeštena u krugu Kasarne i raspolagala sa dve zgrade. U prvoj se nalazila apoteka, a u drugoj kancelarija, sobe za bolesnike, kuhinja, prostorija za pranje i kupanje i mrtvačnica. Imala je 20 bolesničkih postelja, a od osoblja: 1 vojnog lekara, 2 bolničara i 1 pralju-vešerku.“ – navode doktori Predrag Božić, Sanja Aćimović i Nebojša Petronijević u svom radu „Sto trideset pet godina postojanja bolnice Ćuprija i uvod u obeležavanje pedesetogodišnjice osnivanja službe patologije i sudske medicine opšte bolnice – Ćuprija“.
Srpsko-turski ratovi učinili su Ćupriju veoma značajnom lokacijom, naročito kada je reč o povlačenju ranjenih vojnika. Tako je 1876. u ovom mestu, pored pomenute, formirano još tri rezervne bolnice. Ovaj događaj je predodredio ovo mesto kao značajan zdravstveni centar u godinama koje dolaze.
Osnivanje Opšte bolnice u Ćupriji
Jedna od tri rezervne bolnice – baraka, 1881. godine postaje Okružna bolnica u Ćupriji. Nju je renovirao i otvorio dr Mladen Janković, a otvaranje je omogućio Zakon o uređenju sanitetske struke i očuvanju narodnog zdravlja, koji je svaka okružna varoš morala da ima svoju bolnicu. Prvi upravnik bio je dr Evgenije Branovački. Nešto kasnije je bolnica, zbog povećanog obima posla, morala da bude proširena, je je iznajmljena kuća izvesnog Jovanče Djulića, trgovca iz Ćuprije, koja se nalazila u centru Ćuprije, izmedju crkve i reke Morave. Na ovom mestu bolnica ostaje sve do 1906. kada se seli u novu zgradu.
Veliki broj lekara je stradao tokom Prvog svetskog rata, a u promenjenim uslovima Ćuprijska bolnica menja naziv u „Oblasna bolnica“ 1922. godine.
„Bolnica u Ćupriji tada je imala 96 bolesničkih postelja i pripadala je bolnicama II reda. Od specijalističkih odeljenja imala je hirurško, interno, infektivno, venerično i za “posmatranje”“.
Ni Drugi svetski rat nije zaobišao bolnicu u Ćupriji. Odmah nakon dolaska okupatora, ona biva preuzeta za njihove potrebe, dok se osoblje i ranjenici sele u Jagodinu, na određeno vreme, posle kojeg se vraćaju u Ćupriju, ali u Sokolski dom. Ta lokacija je bila aktuelna veoma kratko, jer ubrzo bolnica biva preseljena u Osnovnu školu „Vuk Karadžić“. Tokom ovog perioda ona je nosila naziv „Bolnica“.
Nakon oslobođenja Ćuprije 1945., osoblje se vraća u staru zgradu, a doktor Mitar Šaranović biva postavljen za upravnika. Godinu dana nakon toga, ova institucija je menja naziv u „Državna bolnica“. Interesantno je da je bilo potrebno da prođe čitavih osam godina od oslobođenja do trenutak kada će bolnica odbiti adekvatno prevozno sredstvo.
„Glavno i jedino prevozno sredstvo u Bolnici do 1953. godine bio je bolnički fijaker, zaprežna kola, saonice i 2 konja. 1953. godine nabavljen je neki polovni džip, a od UNICEF-a su dobijena 2 bicikla (muški i ženski) za prevoz lekara pri obilasku sela i odlaska u sektorske ambulante, radi vakcinisanja stanovništva.“
Sedamdesetih godina dolazi do integracije medicinskih centara u Ćupriji i Despotovcu u jedinstveni medicinski centar „Srednje Pomoravlje“ Sa centrom u Ćupriji, a u istoj deceniji se reorganizuju poslovi pa se formiraju Dom zdravlja u Ćupriji, Despotovcu i Ražnju, kao i Opšta bolnica, kao posebne jedinice.
Najsjajniji trenutak za zdravstvo u Ćupriji desiće se 1989. godine kada ona postaje sedište Zdravstvenog centra Jagodine, Ćuprije, Paraćina, Svilajnca, Despotovca i Rekovca. Tada bolnica postaje Bolnička služba Zdravstvenog centra. U ovom periodu ovaj centar je imao najveći ugled i, po pravilu, za svaki ozbiljniji zdravstveni problem, kontrolu ili pregled se odlazilo, bez dileme, u Ćupriju.
Bolnica danas
„Danas Bolnica nosi naziv ”Opšta bolnica Ćuprija” i nivoa je sekundarnog pružanja zdravstvenih usluga, sa kapacitetom od 469 postelja (…). Savremena bolnica koja je organizovana i saglasno Statutu Opšte bolnice organizaciju rada sprovodi povezivanjem radnih mesta iz nižih delova organizacionih jedinica u više, utvrdjene pravilnikom.“
U Bolnici je zaposleno više od 880 ljudi koji rade u Sektoru internističke, hirurške, kliničke, ginekološke, pedijatrijske, psihijatrijske grane, kao i u Sektorima za opšte i pravne poslove i tehničkoj službi. Direktor ove ustanove je doktor Slobodan Gajić, subspecijalista klinički toksikolog.
Naročito teške trenutke ovi ljudi imali su tokom pandemije virusa Covid-19, kada su svi zdravstveni sistemi u zemlji bili pred pucanjem. Ipak, upravo zbog njihove žrtve i značaja Opšte bolnice u Ćupriji u svim zdravstvenim borbama koje su nas zadesile, ova ustanova, verovatno više od svih drugih zaslužuje da po njoj prepoznaju čitavu Opštinu Ćuprija.